Random Access Memory yani ram, bilgisayarda bir veri depolama şeklidir. Kelime anlamıyla rasgele erişim belleği demektir. Günümüzde sabit zamanda, en kötü performansla, herhangi bir sırada veri alınan entegre devreler halini almışlardır. Modern ramlerin çoğu DRAM yani dinamik ramdir. DRAM türü ne kadar rasgele erişimli olmasa da bu isim bu veri depolama aygıtlarına yapıştığı için hala DRAM/RAM kullanılmaktadır. SRAM (statik ram), ROM, OTP, NOR flash hala rasgele erişimlidir. (random access)
RAM çoğunlukla tutulması için güç gerektiren belleklerle (Dram modülleri) ilişiklendirilir. (Volatile Memory) Sistem çalışır durumda iken, sürücüler, programlar, vb bu veri depolama aygıtını kullanır. Bu yüzden buna geçici hafıza da denebilir. Ancak ROM ve flaş bellek tipi olan NOR flash da çalışmak için güç gerektirmeyen bellek (Non-Volatile) olmalarına rağmen RAM olarak adlandırılır.
- Yüksek çözünürlüklü tasarımlarla uğraşan tasarımcılar
- Compiler/debugger kullanan programcılar
- Oyun oynarken sık sık masaüstüne dönüp başka şeylerle ilgilenen kullanıcılar
Bu tamamen göreceli bir kavram olarak algılansa da paranızın yetebileceği en yüksek rami almanızı tavsiye ederim. Zira işlemci hızı ve ekran kartı hafıza boyutu da çok önemli kavramlar olsa da RAM bilgisayarınızı günlük kullanım dahilinde ayakta tutacak en önemli parçalardandır. Ayrıca sisteme uyumlu bir RAM alabilmek için anakart özellikleriyle en yüksek performans gösteren marka ve modelleri de seçmeye dikkat edin.
Üstteki imajda ddr2 ve ddr tipindeki ramleri görebilirsiniz. Üstten başlayarak soldan sağa doğru:
- Isı yayıcılı DDR2
- Isı yayıcısız DDR2
- Dizüstü bilgisayarlar için kullanılan DDR2
- DDR
- Dizüstü bilgisayarlar için kullanılan DDR
1951'de üretilen ilk RAM türleri 60lı yıllarda ve 70li yılların başlarına kadar satılmaya devam etmiştir. Bundan öncesinde ise ana işlemler için relay denen iletişim/bağlantı parçaları ya da elektronik vakum tüpleri kullanılıyordu. Modern Ram türleri SRAM ve DRAM olmak üzere ikiye ayrılır. SRAM yani statik RAM de bir bitlik veri iki durumlu bir halde tutulur. Bu ram tipi aslında üretilmesi daha maliyetli olsa da DRAM tipinden genellikle daha hızlı ve daha az güç ihtiyacıyla çalışmaktadır. Modern bilgisayarlarda sıkça CPU için veri saklama amacı ile de kullanılırlar. DRAM ise bir bitlik veriyi transistör ve kapasitör ortaklığıyla tutar. İki ram tipi de güç gerektiren bellektir. (volatile) Güç kesildiğinde bu veriler ortadan kaybolur. Diğer taraftan ROM (read-only memory) seçili verileri, gerekli transistörleri açarak ya da kapatarak sürekli olarak tutar. Ancak bu veriler sadece okuma verisi olarak tutulduğu için üstüne yazılamaz verilerdir.
Modern bilgisayarda sistem RAM i verimli kullanmak adına sanal hafıza yöntemine giderek, sabit diski böler. Bu sayede Ram ve sabit disk yardımlaşa çalışır, sistem çok yavaşladığında daha önceden ayrılmış Ram kısmına geçer ve sabit disk tarafından tekrar oradan okunur. Ancak bunun aşırı kullanımı, genellikle kötü sonuçlar doğurabilir. Bunun nedeni de sabit sürücülerin RAM lerden daha yavaş kalmasıdır.